Co zrobić, gdy ktoś przywłaszczy naszą maszynę budowlaną?

Co to jest przywłaszczenie maszyny budowlanej i na czym polega?

Przywłaszczenie to przestępstwo unormowane w art. 284 Kodeksu karnego.

„Art. 284. k.k. [Przywłaszczenie]

§ 1.

Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2.

Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą,

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3.

W wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

Omawiając zjawisko przywłaszczenia maszyny budowlanej należy się skupić na art. 284 § 2 tj. „Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą podlega karze…”.

Przywłaszczenie rzeczy powierzonej potocznie bywa określane sprzeniewierzeniem. Polega ono na przywłaszczeniu rzeczy (ale nie prawa majątkowego) powierzonej sprawcy. Samo powierzenie to przekazanie władztwa nad rzeczą z zastrzeżeniem obowiązku jej późniejszego zwrotu, na przykład na podstawie umowy najmu maszyny budowlanej.

Czym różni się kradzież od przywłaszczenia sprzętu budowlanego?

By dobrze zrozumieć przestępstwo przywłaszczenia powinno się je odróżnić od kradzieży.

Kradzież ma miejsce wtedy, gdy złodziej siłą pozbawia władztwa nad rzeczą właściciela, a przywłaszczenie zachodzi wtedy, gdy dana osoba miała tytuł prawny do dysponowania rzeczą, lecz w wymaganym czasie nie zwróciła rzeczy właścicielowi. Tytuł prawny do dysponowania rzeczą otrzymujemy np. na podstawie umowy najmu maszyny budowlanej.

Przykład przywłaszczenia koparki

Pan Adam podpisuje umowę z Panem Michałem o najmie koparko-ładowarki na okres jednego miesiąca. Po czasie oznaczonym w umowie Pan Michał nie zwraca koparko-ładowarki. W tej sytuacji dochodzi do przywłaszczenia mienia tj. sprzeniewierzenia.

Co należy zrobić w przypadku przywłaszczenia naszego mienia?

Prawo przewiduje dwie drogi postępowania, które przedstawiamy poniżej. Warto jednak pamiętać, że każdą sprawę warto załatwić polubownie.

Jednak jeśli wynajmujący nie chce oddać nam maszyny, nie odpowiada na telefony, należy zacząć działać.

Sposób 1 – zawiadomienie organów ścigania

Pierwszym sposobem jest zawiadomienie organów ścigania. Sprawę można zgłosić na policję lub wysłać na adres właściwej Prokuratury zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Wzory pisma znajdują się na stronach internetowych Prokuratury. Po złożeniu zawiadomienia do Prokuratury wynajmujący zostanie wezwany na przesłuchanie i rozpocznie się procedura karna. Podczas postępowania przygotowawczego organy ścigania zbadają czy faktycznie doszło do popełnienia czynu zabronionego. Gdy Prokuratura uzna, że istnieją przesłanki świadczące o przywłaszczeniu mienia, wystosowany zostanie akt oskarżenia.

Sąd wydając wyrok może orzec o obowiązku zwrotu naszej rzeczy. Posiadając prawomocny wyrok z klauzulą wykonalności maszyna budowlana powróci w nasze posiadanie. Najprawdopodobniej w drodze egzekucji.

Należy podkreślić, iż opisany proces jest długi oraz ciężko określić, jak dużo zajmie czasu.

Sposób 2 – procedura cywilna

Drugim sposobem jest skorzystanie z procedury cywilnej. Aby odzyskać naszą rzecz musimy złożyć pozew do sądu o wydanie rzeczy przeciwko osobie, która ją przywłaszczyła (łac. rei vindicatio). Zgodnie z generalną regułą procedury cywilnej, pozew należy złożyć do Sądu w miejscu zamieszkania pozwanego.

Mając na uwadze wartość rzeczy musimy określić wartość przedmiotu sporu (w skrócie WPS). Gdy wartość jest mniejsza niż 75.000 zł, pozew należy złożyć do Sądu Rejonowego. Jednak gdy wartość przekracza 75.000 zł, pozew należy złożyć do Sądu Okręgowego. Powinno się zaznaczyć, że wniesienie pozwu wiązać się będzie z obowiązkiem uiszczenia opłaty sądowej. W przypadku gdy WPS jest większy niż 20.000 zł, należy uiścić opłatę w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu. Jednak nie więcej niż 200.000 zł. Formułowanie pozwu nie jest prostym zadaniem, ponieważ należy określić dokładnie żądanie i spełnić wszystkie elementy formalne pisma procesowego. Dla osoby, która nie ma doświadczenia z procedurą cywilną napisanie pozwu może być trudne. W związku z tym warto zasięgnąć pomocy od prawnika. Skorzystanie z porady profesjonalisty będzie się oczywiście wiązać z dodatkowymi kosztami.

Powinno się podkreślić, że w przypadku jakichkolwiek wątpliwości w konkretnej sprawie zawsze warto zasięgnąć opinii specjalisty. Każdy stan faktyczny będzie warunkowany innymi przepisami prawa. Gdy ktoś jest chory, powinien iść do lekarza. Analogicznie, gdy mamy problem prawny, powinniśmy iść do prawnika. Dzięki temu zyskamy pewność, że prawo jest po naszej stronie.

Jak zmniejszyć ryzyko przywłaszczenia naszego sprzętu budowlanego?

Nie ma w tym przypadku złotego środka, ponieważ nigdy tak naprawdę nie wiemy, czy nasz kontrahent jest w 100% uczciwy. Warto jednak podjąć pewne działania zaradcze zmniejszające ryzyko utraty rzeczy. Przed podpisaniem umowy najmu powinniśmy zweryfikować kontrahenta w Internecie. Wystarczy zacząć od przeczytania opinii o jego przedsiębiorstwie. Ponadto przed podpisaniem umowy najmu, warto prześledzić Krajowy Rejestr Zadłużonych i zobaczyć, czy są tam jakiekolwiek informacje o naszym kontrahencie. Podjęcie opisanych działań znacznie zmniejszy ryzyko wystąpienia przywłaszczenia.