Uprawnienia na koparkę – rodzaje, kursy, wymagania

Koparka – maszyna wymagająca profesjonalnej obsługi

Dopóki nie trafisz na budowę i nie zaczniesz pracować w branży budowlanej, zapewne nie będziesz wiedzieć, jak różnorodny jest świat maszyn nazywanych powszechnie „koparkami”. Dzieli się je według różnych kryteriów, np. z uwagi na podwozie gąsienicowe lub kołowe. Niektóre pojazdy są hydrauliczne, inne mechaniczne. Wiele zależy też od konkretnego przeznaczenia maszyny; koparka może być:

• chwytakowa – wykorzystywana np. na podmokłych gruntach,
• podsiębierna – nie zjeżdża do wykopu, pracuje na swoim poziomie,
• zbierakowa – do głębokich wykopów, np. melioracji gruntów,
• przedsiębierna – wjeżdża nawet na samo dno wykopu.

Pojazdy wyposaża się w różne końcówki – łyżki czy ramiona. Dużą popularnością cieszą się modele jednonaczyniowe (naczynie określane jako czerpiąco-podające).

Te wszystkie informacje obrazują, jak wiele zadań można zrealizować koparką, nie wspominając o maszynach nazywanych ładowarkami czy koparko-ładowarkami, które łącząc obie funkcje. Nie dziwi zatem, że do prowadzenia tych wyjątkowych pojazdów potrzeba specjalnych uprawnień, bez których nie można wykonywać prac przy ich użyciu.

Uprawnienia na koparkę – dla kogo?

• 

Operatorem koparki może zostać osoba:

• pełnoletnia, czyli taka, która ukończyła 18 lat,
• z wykształceniem podstawowym,
• z aktualnym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu operatora.

Widać więc, że zawód nie jest „zamknięty”, trudnodostępny. O pracy na stanowisku operatora myśli wielu maturzystów czy absolwentów szkół wyższych, tymczasem można nim zostać już po ukończeniu szkoły podstawowej, bez innych dyplomów. Pełnoletniość to oczywisty warunek, a orzeczenie lekarskie jest kwestią zapisania się do lekarza wydającego podobne zaświadczenia, który potwierdzi, że stan zdrowia rzeczywiście pozwala na pracę w charakterze operatora.

Warunkiem do pojęcia pracy jest też ukończenie kursu operatora:

• koparek jednonaczyniowych,
• ładowarek jednonaczyniowych,
• koparko-ładowarek.

Kurs kończy się egzaminem państwowym, o którym piszemy w dalszej części artykułu.

Często powracające pytanie dotyczy konieczności posiadania prawa jazdy kategorii B. W teorii operator koparki nie potrzebuje tego dokumentu do korzystania z maszyny na placu budowy. W praktyce jednak pojazdy te opuszczają teren inwestycji, żeby poruszać się – nawet na niewielkich dystansach – drogami publicznymi. Gdyby operator nie posiadał uprawnień do udziału w ruchu drogowym, a wyjechał maszyną na ulicę, doszłoby do złamania przepisów. Dlatego starając się o pracę, warto być kierowcą. To poza wszystkim dodatkowe doświadczenie za kierownicą, którego nigdy dość, szczególnie gdy kieruje się tak masywnym, dużym pojazdem jak koparka.

Klasa uprawnień na koparki w Polsce

Aktualne przepisy obowiązują od 1 kwietnia 2017 roku. Zgodnie ze współczesnym wykazem maszyn do robót ziemnych z wymogiem stosowania książek operatora, dzieli się je na klasę III i klasę II.

III klasa uprawnień dotyczy:

• ładowarek jednonaczyniowych o masie całkowitej do 20 t,
• spycharek o mocy silnika do 110 kW,
• koparek wielonaczyniowych łańcuchowych,
• koparkospycharek,
• koparkoładowarek,
• koparek jednonaczyniowych o masie całkowitej do 25 t.

II klasa uprawnień obejmuje koparki jednonaczyniowe o pojemności naczynia do 1,5 m³, podczas gdy I klasa uprawnień pozwala operować koparką jednonaczyniową bez żadnych ograniczeń, podobnie jak spycharką czy koparką wielonaczyniową. Należy wziąć to pod uwagę w trakcie wybierania kursu oraz poszukiwania pracy! Bez odpowiednich kwalifikacji nie można liczyć na pracę na części maszyn.

Kurs operatora koparki – jaki wybrać?

Ośrodki oferujące kurs dla operatorów zwykle stosują rozróżnienie oferty na dwa szkolenia – podstawowe (na obsługę koparko-ładowarki) oraz rozszerzone (na obsługę koparko-ładowarki, koparki i ładowarki). Różnica poleca na zwiększonej liczbie zajęć praktycznych i teoretycznych w drugim wariancie. Jeśli planujesz pracę na różnego rodzaju maszynach i chcesz mieć więcej możliwości w trakcie poszukiwania pracy, warto rozważyć bardziej specjalistyczny, poszerzony kurs. Twoje CV z miejsca stanie się atrakcyjniejsze dla wielu pracodawców w branży budowlanej.

Podczas nauki teorii i praktyki przed podjęciem pracy operatora poznajesz rozmaite szczegóły technologiczne czy detale związane z samą obsługą maszyn. Oprócz tego kursy zawierają moduły poświęcone BHP – tak istotnej kwestii na budowach. Warunkiem otrzymania uprawnień jest zaliczenie egzaminu państwowego w części praktycznej i teoretycznej. Pomyślny rezultat skutkuje przyznaniem świadectwa ukończenia kursu oraz wpisem w książce operatora. Zgodnie z prawem, w ten sposób nabywasz uprawnienia operatora i możesz obsługiwać koparki.

Ceny kursów są zróżnicowane, m.in. ze względu na lokalizację lub zawartość pakietu (np. gdy trzeba zapłacić osobno za badania lekarskie czy przystąpienie do egzaminu). Choć szkolenia wymagają nauki teorii i wielu godzin praktyki, można ukończyć je w trybie wieczornym albo weekendowym. Uprawnienia stwarzają dużą szansę na stałe, stosunkowo dobrze płatne zatrudnienie w okolicy. Warto zatem sprawdzić ofertę kursów i zastanowić się nad uzyskaniem uprawnień.