Budowa czy zakup domu Zalety i wady obu rozwiązań

Budowa domu – za i przeciw

Zacznijmy od plusów i minusów inwestycji związanej z budową własnego domu.

Zalety

Oto najważniejsze powody, dla których inwestorzy indywidualni decydują się na budowę domu.

Personalizacja nieruchomości

Niewątpliwie największym plusem budowy domu od podstaw jest możliwość dobrania jego parametrów pod kątem indywidualnych potrzeb i wymagań. W ramach posiadanego budżetu to Ty decydujesz o lokalizacji, technologii wykonania, powierzchni, kolorystyce, bryle i innych właściwościach powstającej nieruchomości. Możesz wybrać zarówno jeden z tysięcy gotowych do wdrożenia projektów, jak i zlecić architektowi stworzenie całkowicie nowej, w pełni oryginalnej i niepowtarzalnej koncepcji. W ten sposób spełniasz swoje marzenie o własnym, spełniającym Twoje oczekiwania, spersonalizowanym domu.

Pełna kontrola nad procesem inwestycyjnym

Budowa domu to inwestycja wieloetapowa, która przebiega przez wiele miesięcy, dlatego początkowe plany mogą być w jej trakcie korygowane. Na bieżąco możesz zmieniać pewne szczegóły lub większe założenia projektu, tak aby w stu procentach odpowiadał zarówno Twoim wymaganiom, jak i możliwościom finansowym, a te przecież nierzadko są jednakowe jak na starcie inwestycji.

Kontrola nad procesem inwestycyjnym polega także na tym, że w razie potrzeby nic nie stoi na przeszkodzie przed wstrzymaniem czy zwolnieniem prac – nie ma konieczności wykonywania wszystkich czynności od razu. Trzeba jednak pamiętać o wygaśnięciu obowiązywania pozwoleń, które mają określony czas ważności. Ponadto przy budowie domu od podstaw doskonale wiesz, jakich materiałów, technologii i mechanizmów używasz, a w razie potrzeby możesz ją rozciągnąć w czasie, np. gdy brakuje Ci pieniędzy. Aby obniżyć koszty inwestycji, możesz też niektóre prace przeprowadzić we własnym zakresie – jeśli brakuje Ci sprzętu, wypożyczysz go w jednej z wypożyczalni działających w Twojej okolicy, które znajdziesz w naszej wyszukiwarce.

Wady

Budowa domu to dla wielu osób spełnienie marzeń, jednak nie można zapominać o wyzwaniach z nią związanych. Oto one.

Czas trwania inwestycji

Co najmniej kilka miesięcy intensywnej pracy – niekoniecznie tylko budowlanej, ale też formalnej i nadzorczej – wymaga ogromnego zaangażowania osobistego. W trakcie budowy domu hobby i inne zajęcia z reguły idą w odstawkę – konieczność prowadzenia i kontrolowania inwestycji w połączeniu z jej rangą sprawia, że budowa pochłania życie prywatne w sposób niemal całkowity i trzeba się na to przygotować. Wybór i dostosowanie projektu, znalezienie dostawców materiałów, nawiązanie współpracy z podwykonawcami, nadzorowanie efektów i postępów prac, kupno wyposażenia – to tylko przykładowe czynności, którymi trzeba się zająć.

Formalności

Długi czas trwania inwestycji wynika w dużym stopniu ze skomplikowanych formalności, których spełnienia wymaga budowa domu. Decyzje, wnioski, wypisy, oświadczenia, zgody, zawiadomienia, zezwolenia, projekty, opinie – postawienie nieruchomości w Polsce zgodnie z prawem wiąże się z prawdziwą przeprawą biurokratyczną. Niekiedy trzeba mierzyć się z odmowami i problematyczną współpracą z niektórymi urzędami. Niestety nie ma jednak na to rady – nie pozostaje nic innego jak uzbroić się we wiedzę i cierpliwość, a w razie potrzeby skorzystać z pomocy doradcy czy pośrednika.

Stopień skomplikowania inwestycji

Budowa domu ogólnie jako inwestycja jest bardzo skomplikowana i w praktyce niemożliwa do profesjonalnej realizacji dla laika. Szeroka wiedza z zakresu m.in. budownictwa, obowiązujących przepisów, wykończenia wnętrz czy ogrzewania nieruchomości wraz z koniecznością orientowana się w rynkowych realiach powoduje, że doświadczenie w budowie domów jest niezwykle cennym kapitałem, gdy planuje się taką inwestycję na własne potrzeby. Można rozważyć też usługi doradców i podwykonawców, choć również sam ich wybór może być problematyczny.

Nieprzewidywalność kosztów

Rok 2021 pokazał, że ceny materiałów i usług budowlanych mogą wzrastać nawet o kilkadziesiąt procent w ciągu kilku miesięcy. Niektóre z kluczowych produktów wykorzystywanych podczas budowy domu, jak np. płyty OSB, styropian, lakiery i farby czy profile stalowe, przez rok podrożały nawet kilkukrotnie! To ogromny problem dla osób, które budują dom, ponieważ duże wahania cen w krótkim czasie rujnują plany finansowe i powodują, że początkowy budżet może się okazać niewystarczający na realizację inwestycji. Co wtedy? Zaciągnąć kredy (być może kolejny)? To kosztowne i ryzykowne. Wstrzymać budowę w nadziei na obniżki cen? To jakieś rozwiązanie, jednak nikt nie daje gwarancji, że one nadejdą. Zastosować tańsze materiały? To z kolei odbije się na jakości. Krótko mówiąc, nieprzewidywalność kosztów to potencjalnie naprawdę duży problem, który trzeba brać pod uwagę, decydując się na budowę domu.

Zalety i wady kupna gotowego domu

Skoro znamy zalety i wady budowy własnego, nowego domu od podstaw, przejdźmy do drugiego omawianego rozwiązania, jakim jest jego kupno gotowej, wybudowanej już nieruchomości. Zaznaczmy, że rozważamy tę kwestię w odniesieniu do budynków zarówno nowych, czyli pochodzących od dewelopera, jak i używanych, a więc kupionych z drugiej ręki.

Zalety

Zacznijmy od plusów związanych z kupnem gotowego domu.

Oszczędność czasu i pracy

Jednym z kluczowych aspektów, które decydują o kupnie gotowej nieruchomości, jest możliwość niemal natychmiastowego wprowadzenia się do środka. Podczas gdy budowa ciągnie się miesiącami, a nawet latami, nabycie budynku pozostaje kwestią negocjacji i sfinansowania transakcji, co znacznie łatwiej ogarnąć niż realizację całej inwestycji od początku. Dlatego kupno gotowego domu to szczególnie interesująca propozycja dla osób, którym zależy na czasie. Również inwestorzy nieobeznani w kwestiach budowlanych i prawnych, których przeraża stopień skomplikowania i nieprzewidywalności budowy nieruchomości, powinni być bardziej zadowoleni z kupna gotowego domu.

Ograniczone formalności

Pod względem formalnym nabycie domu przebiega tak samo jak zakup mieszkania. Obowiązki urzędowe z tym związane obejmują więc wyłącznie najbardziej podstawowe kwestie, takie jak sporządzenie i podpisanie umowy, uzyskanie wpisu do księgi wieczystej czy opłacenie należnych podatków zgodnie z obowiązującymi przepisami. To naprawdę niewiele zachodu w porównaniu z ogromem formalności, z którymi trzeba się zmierzyć, decydując się na budowę domu od podstaw.

Z góry wiadome koszty

Jak wspomnieliśmy podczas omawiania wad budowy domu, nieprzewidywalność jest jednym z największych problemów, który się z tym wiąże. Chcesz mieć spokój i nie martwić się ograniczonym budżetem ani rosnącymi cenami materiałów czy usług fachowców? W takim razie po prostu kup gotowy dom, którego koszt dokładnie znasz przed transakcją. Co prawda może się on z czasem się wahać, jednak nie w takim stopniu jak dzieje się to w przypadku materiałów i usług budowlanych. Co więcej, dzięki możliwości negocjacji istnieje duże prawdopodobieństwo uzyskania jeszcze niższej ceny niż podana w ogłoszenia.

Wady

Poza niewątpliwymi zaletami kupno gotowego domu ma też wady, które opisujemy poniżej.

Ograniczenie wyboru z góry narzuconych projektów

To najpoważniejszy minus, który w opinii wielu osób dyskwalifikuje plan kupna gotowego domu. Rzeczywiście, konieczność wprowadzenia się do nieruchomości w określonej lokalizacji, zaprojektowanej i wykończonej zgodnie z wymaganiami innej osoby, jest pewnym kompromisem, na który trzeba się zgodzić. Właśnie to jest ceną, jaką płaci się za oszczędność czasu i pracy związanym z samym procesem stawiania budynku.

Konieczność dokładnej weryfikacji stanu nieruchomości

Ta kwestia dotyczy domów kupowanych z rynku wtórnego – w przypadku nowych inwestycji problem, o którym mowa, nie powinien się pojawić. A chodzi o ewentualne wady nieruchomości, często niezauważalne dla niewprawnego oka. Trudne w identyfikacji usterki i awarie mogą zostać odkryte już po finalizacji transakcji, powodując konieczność wydania kolejnych tysięcy złotych w celu ich usunięcia. Aby uniknąć takiego negatywnego scenariusza, należy bardzo precyzyjnie i kompleksowo sprawdzić stan techniczny nieruchomości, z kolei wymaga wiedzy i doświadczenia. Dlatego w razie zainteresowania danym budynkiem warto zweryfikować jego stan w ramach współpracy z fachowcem, który wie, gdzie, jak i czego szukać.

Podsumowanie

Reasumując, zarówno budowa, jak i kupno domu to dobre sposoby na zamieszkanie w czterech ścianach na własne działce, bez sąsiadów za ścianą. Budowę polecamy osobom, którym zależy na w pełni spersonalizowanej nieruchomości i którego są gotowe na prowadzenie skomplikowanej inwestycji. Tymczasem kupno gotowego domu powinno bardziej zadowolić osoby, które chcą się szybko przeprowadzić i które nie mają czasu kontrolowanie budowy, ale godzą się na kompromisy dotyczące projektu i wykończenia budynku. Na sam koniec należy zaznaczyć, że w porównaniu nie uwzględniliśmy kosztów związanych z budową i kupnem gotowego domu, ponieważ mogą być one bardzo różne. W związku z tym nie da się stwierdzić, które rozwiązanie jest tańsze, ponieważ zależy to od wielu czynników.